Молдовада малинанинг минимал нархлари кўтарила бошлади, аммо у ҳали ҳам паст даражада

Молдова бозорида малина ҳосилининг биринчи терими 2021 йил июн ойининг сўнгги ўн кунлигининг ўрталарида нисбатан паст улгуржи нархда – 30-35 лей/кг ($ 1,65-1,93/кг) билан бозорга кириб келди. Ўтган йили малина маҳаллий бозорга бир ҳафта олдин кириб келган ва бошланғич нархи анча юқори эди – 48-50 ($ 2,68-2,79/кг). Кейинчалик, 2020 йилги мавсумда малинанинг нархи икки ҳафта давомида 30-34 лей/кг гача пасайиб, ундан кейин 40-45 лей/кг ($ 2,23-2,51/кг) даражасига кўтарилди ва минимал ўсишлар билан мавсум охиригача шу чегарада сақланиб қолди. Бу йил, июн-июл ойлари бошларида, малинанинг улгуржи нархи ҳам бироз пасайди – 25-35 лей/кг гача (1,38-1,93 доллар/кг). Бироқ, ўтган ҳафта реза мевасининг минимал нархи 2-3 лей/кг га бироз ўсди.

Шу билан бирга, Pomușoarele Moldovei резавор меваларини етиштирувчилар ассоциацияси савдо мавсумида малинанинг ўртача улгуржи нархи – тахминан 30 лей/кг, $ 1,65/кг – маркетингнинг шу даври учун ўтган йилги даражадан 25-30% паст эканлигини таъкидламоқда. Кўтарилган харажатларни ҳисобга олган ҳолда (биринчи навбатда, ўғитлар ва зараркунандаларга қарши воситалар), малина етиштирувчилари “ҳали барқарор рентабеллик зонасига киришмаган”. Нархларнинг оширилиши келажаги қандай бўлиши номаълум. Бир томондан, мавсум бошланганидан бери ўтган уч ҳафта ичида маҳаллий малинанинг сифати бироз ошди. Унинг экспорти бошланди, Россия Федерациясида харидорлар томонидан маҳсулотларнинг сифати борасида ҳали ҳеч қандай шикоятлар бўлмади. Ички бозор ҳам маълум даражада жонланди. Ижтимоий тармоқларнинг ҳеч бўлмаганда малинани унча катта бўлмаган партияда, бир неча тонна ҳажмида сотиб олиш тўғрисида “бутик” савдоси учун эълонлар пайдо бўлди.

Бошқа томондан, ўтган ҳафтанинг охиридан бошлаб мамлакатда ёғингарчилик кўпайган, метеорологик прогнозларга кўра, ёмғирли ва иссиқ давр бошланган ҳафтанинг кўп қисмида давом этади. Малиналар, ҳатто қуруқ ҳолатда ҳам оқ моғорлар билан зарарланишга мойил бўлади, намликда бу хавф янаям ортади. Бу экспорт учун ҳам, ички савдо учун ҳам яхши эмас.

Бундан ташқари, “Pomușarele Moldovei” ассоциацияси вакиллари таъкидлашаётганидек, ёғингарчилик туфайли гилоснинг Чкалов ва Крупноплодная навларининг сифати тушиб боряпти. Экспортчилар маҳсулотни сотиб олишдан воз кечмоқдалар. Мевалар ички бозорга арзонлаштирилган нархларда кириб келяпти. Ундан ташқари, Молдовада истеъмолчилари гилосни мева эмас, балки резаворлар ўрнида кўради. Бинобарин, гилоснинг арзонлашиб кетиши барча турдаги резавор мевалар нархига салбий таъсир кўрсатяпти. Агар охирлаб бораётган энг фаол қулупнай савдо мавсуми бундай вазиятда босимга қарши тура олаётган бўлса, малина бундай омиллар таъсирига қолиб кетиши эҳтимоли катта.

Ва, ниҳоят, барча мева етиштирувчилар сабзавот, мева ва резаворларни фаол равишда етказиб бераётган бир вазиятда мамлакат ичкарисида уларга бўлган талаб камайиб бораётганидан хавотирда. Молдовада таътил даври бошланди. Бундан ташқари, асосий сайёҳлик йўналишларининг кўплаб мамлакатлари Молдовани “яшил зона”га киритдилар.